"Chuyện Thế Nhân" là câu chuyện kể về gia đình ngư dân Phạm Thế Nhân sống ở vùng ven biển miền Trung. Anh Nhân đã tham gia vượt biên trái phép sang Australia bằng đường biển cùng 16 người khác và sau đó đã bị cảnh sát nước sở tại bắt và trao trả về Việt Nam.

Nguồn cơn của quyết định đầy sai lầm này là do việc ô nhiễm Formosa khiến anh Nhân cũng như các ngư dân nói chung rơi vào tình cảnh đánh bắt cá về mà không tiêu thụ được. Trong tập 1, anh Nhân nói: "Năm 2016 có vụ Formosa, bọn em làm ăn thất bát, làm cá mà không có ai mua. Mình không đủ trả tiền cho nhân công, nợ nần chồng chất. Đến năm 2018 thì thua lỗ quá nhiều, anh em, bạn bè rủ rê nên làm liều".

Vậy là từ một thuyền trưởng giỏi, tiêu biểu nhiều năm của vùng biển Quảng Bình, anh Thế Nhân đã nghe theo lời rủ rê mà theo cùng 16 ngư dân khác, tìm đến miền đất mới - Australia, qua con đường vượt biên trái phép bằng đường biển. 17 người đi đều vay mượn tiền để đóng góp từ 100 - 150 triệu đồng để mua tàu cá của Nhân làm phương tiện di chuyển sang Australia.

Sau khi bị bắt, Thế Nhân cùng những người vượt biên khác đã bị Australia đưa trả về Việt Nam. Từ lúc này, anh Nhân đã phải đối mặt với nhất nhiều sóng gió - những món nợ khổng lồ, điều tiếng với bà con làng xóm... Nhưng điều anh Thế Nhân lo lắng hơn cả là án tù anh có thể nhận cho hành động dại dột của mình có thể từ 7 năm đến 15 năm - nếu bị xét xử vào khung tội tổ chức, lôi kéo một số người tham gia vượt biên trái phép.

Hình ảnh chiếc thuyền vượt biên của anh Nhân cùng 16 người khác xuất hiện trên khắp các mặt báo trong nước thời điểm đó. (Ảnh tư liệu)

Trong suốt những ngày tháng chờ tòa xét xử, anh Nhân sống lo âu, anh cũng bị cấm đi khỏi nơi cư trú nên không thể đi biển dài ngày. Cuộc sống của một thuyền trưởng giỏi giờ chỉ quẩn quanh cùng vợ mót cá mưu sinh bên cửa biển để kiếm tiền nuôi 3 con nhỏ sống qua ngày...

Vợ anh Nhân, chị Nguyễn Thị Vui, không ngừng lo lắng về viễn cảnh không mấy sáng lạn trước mắt của gia đình mình - khi chồng chị chịu án tù và chị một mình chăm sóc 3 con. Cứ nghĩ tới những chuyện đó, nước mắt chị lại chảy.

"Giờ đi về tiền mất tật mang, lại còn cảnh tù tội nữa. Đi tù mười mấy hai chục năm thì chờ sao nổi. Không sống nổi mà chờ chồng" - chị Vui vừa nói vừa khóc - "Đi rồi thì con ai nuôi?".

Bố mẹ anh Nhân nói về hoàn cảnh của con mình trong đau đớn: "Muối xát lòng ai nấy rát. Thiên hạ họ ngó họ chê. Chỉ có mình, máu nhỏ thịt thâm, buồn bã chuyện của hắn".

"Sợ là sợ cái án đó".

"Nghĩ đi nghĩ lại cũng buồn, không có điều kiện mà mần ăn, không có cơ sở mà mần. Hắn cũng tần tảo nuôi con, nuôi vợ. Hắn 3 đứa con, giờ mà đi tù thì cũng tội".

"Xảy ra như thế thì cũng nén lòng chứ trách mắng gì con được. Đi biển vậy, đưa cái xác được về là mừng rồi".

Anh Nhân đã phải bán nhà để trả nợ.

Trong tập thứ 2 và cũng là tập cuối của "Chuyện Thế Nhân", khán giả sẽ được nghe kết luận cuối về phiên tòa xét xử anh Nhân cùng những người đã tham gia chuyến vượt biên trái phép. Bộ phim cũng đưa ra triết lý sống từ câu chuyện của anh Nhân. Đó là trong cuộc sống đời thường luôn tồn tại những ham muốn, ước vọng, cám dỗ... khiến con người dễ bị xoáy vào mà khó thoát ra được, để rồi kết quả họ nhận về là sự ân hận, hối lỗi... Họ ân hận vì mình đã có lựa chọn sai lầm dẫn đến những hệ lụy không chỉ cho người thân mà cả những người thân trong gia đình.

Như anh Nhân đã nói trong tập 1: "Cả tháng trời, thông tin hình ảnh tàu em, báo chí đưa suốt. Ngân hàng hối thúc suốt, áp lực lắm. Hồi trước còn cái tàu còn cái thế chấp. Sau khi bán rồi thì mình còn cái gì để bán đâu".

Nhưng áp lực của anh Nhân không chỉ là chuyện phải đối mặt với ngân hàng. Đó là áp lực lớn nhưng nỗi buồn lớn hơn cả với anh Nhân có lẽ chính là việc, quyết định của anh đã liên lụy đến những người thân trong gia đình.

"Ba thì làm Hội đồng, chú thì Đảng viên, dượng cũng Đảng viên. Đáng ra năm ngoái ông được bằng khen của Bộ đó chứ, mà..." - anh Nhân bỏ lửng câu nói.

Nhưng sau tất cả, mỗi khi vấp ngã, ta mới đủ thấu hiểu để nhận ra những giá trị, quy luật khắc nghiệt của cuộc sống. Để từ đó nhận ra rằng gia đình, cha mẹ và những người thân yêu luôn là điểm tựa vững chắc nhất giúp ta vượt qua mọi khó khăn...

Tập 2 phim tài liệu "Chuyện Thế Nhân" sẽ được phát sóng lúc 20h ngày tối 3/7 trên kênh VTV1.